Các đại biểu tại Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ II (ảnh tư liệu)
|
Từ đầu năm 1950, sau khi bị địch phát hiện và đánh phá, cơ quan Tỉnh ủy quyết định chuyển từ xã Tam An vào đóng tại Đức Bố chuẩn bị tiến hành đại hội Đảng bộ lần thứ II.
Theo ông Ung Nho Khánh tuổi đã hơn 90 tuổi, nguyên là ủy viên phụ trách công tác an ninh, phòng gian bảo mật làng Đức Bố, kể lại: “Để chuẩn bị cho đại hội, trên đưa về một kỹ sư xây dựng phụ trách xây hội trường và nhà triển lãm. Nhân dân địa phương được huy động đi đốn tre, cắt tranh về lợp nhà. Hội trường được xây dựng rất khéo, dù nền đất nhưng vẫn có bậc tam cấp, phía trên có sân khấu. Cột nhà bằng tre nhưng được quấn bằng cốt tre đan, quét vôi trắng nên nhìn vẫn rất đẹp và uy nghi”.
“Để đảm bảo an toàn cho đại hội, nhân dân trong xã còn được huy động đào hai giao thông hào, chạy từ hai bên hội trường ra tới bờ sông Trảy. Hào giao thông sâu độ một người đứng, cứ mỗi đoạn móc cái hàm ếch, đề phòng máy bay bắn xuống. Việc đảm bảo bí mật cho nơi tổ chức đại hội cũng được thực hiện nghiêm ngặt, chu đáo, tổ chức bảo vệ nhiều vòng tuyến từ xa đến gần. Tuyến cảnh giới từ xa giáp Quảng Ngãi, Tam Kỳ. Tuyến trong thì dân quân, công an xã Tam Anh ngày đêm túc trực các ngả đường” – theo ông Khánh.
Với tinh thần cảnh giác, bảo mật cao ấy, đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ II từ ngày 21/2 đến ngày 02/3/1950 đã diễn ra tuyệt đối an toàn.
Đại hội kiểm điểm toàn diện các mặt công tác năm 1949, đặc biệt về công tác xây dựng Đảng, đại hội đánh giá: “năm 1949, bên cạnh những mặt thành công “việc phát triển Đảng mạnh mà không đều, nhiều mà vẫn hẹp”.
Đại hội đề ra nhiệm vụ: “Tổng động viên nhân, vật, tài lực một cách kiên quyết và triệt để; đẩy mạnh phong trào nhân dân du kích chiến tranh lên cao độ, làm cho địch hao tổn thất nhiều về mọi mặt quân sự, chính trị, kinh tế, đưa đến một cuộc khủng hoảng trong hàng ngũ địch. Nhiệm vụ cụ thể là: ra sức bồi dưỡng thực lực về các mặt kinh tế, quân sự, chính trị, văn hoá để chuẩn bị chuyển giai đoạn; giữ vững vùng tự do, xây dựng thành căn cứ địa vững chắc cho cuộc kháng chiến. Trong đó, xây dựng miền núi thành căn cứ địa để bảo vệ vùng tự do và làm bàn đạp cho cả tỉnh. Đại hội nhấn mạnh đến công tác phát triển cơ sở cách mạng vùng bị chiếm, xây dựng Đà Nẵng ngang tầm như một tỉnh”. Về công tác xây dựng Đảng Đại hội nhấn mạnh: “Tích cực “xây dựng thành một Đảng quần chúng mạnh mẽ”, phát triển mạnh hơn nữa nhưng không quên củng cố. Không hãm đà phát triển lại để củng cố. Cần chú trọng phát triển vào thành phần công nhân, phụ nữ tăng lên gấp 5 lần so với trước, sau đó là thành phần cố nông, dân quân du kích. Về địa bàn, phải chú ý phát triển Đảng ở vùng núi, vùng giáp Lào, Thừa Thiên, vùng xung yếu Liên Chiểu, Vĩnh Điện, Trà Kiệu, Cầu Chìm, vùng địch hậu Đà Nẵng, Hội An...”. Đại hội có ý nghĩa chuyển cuộc kháng chiến trong tỉnh sang một giai đoạn mới.
“Những ngày diễn ra đại hội vui lắm. Nhà triển lãm trưng bày đủ thứ tranh ảnh cùng các loại khoai củ, bầu bí rất to do các địa phương đưa về. Điện cung cấp từ máy điện lấy từ đầu máy xe lửa nên ban đêm sáng trưng, có diễn văn nghệ” - ông Khánh kể lại.
Tại Đại hội lần này, thi hành chủ trương của Trung ương và Liên khu ủy 5, Đại hội chính thức chia tách tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng thành tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng trực thuộc Liên Khu ủy 5.
Sau khi chia tách, đại hội bầu Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Quảng Nam gồm 15 đồng chí Ủy viên chính thức và 3 đồng chí Ủy viên dự khuyết. Ban Thường vụ Tỉnh ủy gồm 10 đồng chí: Cao Sơn Pháo, Lê Bình, Nguyễn Thành Lang, Trần Phát, Nguyễn Quốc, Nguyễn Thanh Sơn, Chế Viết Tấn, Hồ Nghinh, Phan Tốn, Nguyễn Văn Tấn. Đồng chí Cao Sơn Pháo được bầu giữ chức Bí thư Tỉnh ủy; đồng chí Lê Bình, Phó Bí thư Tỉnh ủy.