Phát huy truyền thống cách mạng, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Quảng Nam đã luôn thực hiện tốt công tác đền ơn đáp nghĩa bằng nhiều hoạt động thiết thực, hiệu quả. Qua đó, nhằm thể hiện sự tri ân sâu sắc đến các gia đình chính sách, người có công với cách mạng.
Xác định công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về công tác chính sách người có công là nhiệm vụ hết sức quan trọng. Sở Nội vụ đã thường xuyên tuyên truyền sâu rộng, tổ chức triển khai đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về ưu đãi người có công với cách mạng, tăng cường giáo dục truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” cho các tầng lớp Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên từ tỉnh đến cơ sở tăng cường thực hiện công tác chăm sóc người có công, đẩy mạnh các hoạt động đền ơn đáp nghĩa với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, thiết thực, hiệu quả. Hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc người có công cách mạng trên địa bàn tỉnh đã được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện, mang lại hiệu quả thiết thực. Đến nay, hầu hết những người có công và thân nhân, con em người có công đã được hưởng các ưu đãi về chăm sóc sức khỏe, giáo dục - đào tạo, giải quyết việc làm, cải thiện về nhà ở. Các tổ chức, đoàn thể xã hội đã tham gia tích cực trong việc giải quyết việc làm, hỗ trợ thương binh, người có công phát triển sản xuất; đặc biệt đã phát huy được sức mạnh và sự tham gia của toàn xã hội, góp phần ổn định và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của thương binh, bệnh binh, gia đình Liệt sĩ và người có công.
Một trong những hoạt động biểu hiện sự tri ân của Đảng, Nhà nước, ơn sâu nghĩa nặng, thủy chung, tình làng nghĩa xóm của cộng đồng, của Nhân dân đối với người có công đó là phong trào xây dựng “Nhà tình nghĩa” ở Quảng Nam. Phong trào này đã được đẩy mạnh và đã trở thành một hoạt động chính trị - xã hội mang tính xã hội hóa cao; từ các nguồn vận động đã hỗ trợ 152 nhà tình nghĩa cho người có công và thân nhân người có công với tổng kinh phí 8.770.000.000 đồng.
Công tác phụng dưỡng Bà mẹ Việt Nam anh hùng được chú trọng, hiện có 261 Mẹ Việt Nam anh hùng còn sống đã được các cơ quan đơn vị trong và ngoài tỉnh nhận phụng dưỡng, mức phụng dưỡng bình quân 1.000.000 đồng/Mẹ/tháng. Không chỉ phụng dưỡng hàng tháng, nhiều cơ quan, đơn vị ở xa nhưng thường xuyên cử cán bộ đến thăm hỏi, động viên kịp thời khi các mẹ ốm đau hoặc phối hợp với các địa phương lo việc tang lễ khi Mẹ qua đời; ngoài ra còn hỗ trợ xây nhà tình nghĩa, mua sắm đồ dùng phục vụ đời sống sinh hoạt trong gia đình, tổ chức cho mẹ đi tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng...
Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xây dựng, tu sửa nghĩa trang, Đài tưởng niệm liệt sĩ cũng được tỉnh chăm lo chu đáo; các hoạt động bàn giao, đón nhận và an táng hài cốt liệt sĩ trong các nghĩa trang được thực hiện trang nghiêm, phù hợp với phong tục tập quán của từng địa phương và đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của thân nhân liệt sĩ. Bên cạnh đó, từ nguồn kinh phí của Trung ương uỷ quyền đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng kế hoạch phân nguồn kinh phí để xây dựng, nâng cấp, sửa chữa các công trình ghi công liệt sĩ. Tham mưu phân bổ 1,37 tỷ đồng để hỗ trợ kinh phí xây vỏ mộ liệt sĩ trong nghĩa trang liệt sĩ (mộ liệt sĩ được quy tập và di chuyển ngoài nghĩa trang liệt sĩ vào đảm bảo các điều kiện). Từ năm 2020 đến nay đã thực hiện khai quật trên 2.500 mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin, trong đó đã lấy 680 mẫu hài cốt đủ điều kiện giám định mộ liệt sĩ chưa xác đinh được thông tin gửi Cục Người có công để thực hiện giám định ADN với tổng kinh phí trên 2,5 tỷ đồng.
Đặc biệt, những năm gần đây, cùng với phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh đã ban hành nhiều chính sách nhằm chăm lo an sinh xã hội cho nhân dân nói chung, người có công cách mạng nói riêng. Trong đó phải nói đến 05 Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh như: Nghị quyết số 68/NQ-HĐND ngày 29/9/2021 về cải tạo, nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ và các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2022 - 2026 với 73 nghĩa trang liệt sĩ được đầu tư tôn tạo, sửa chữa, xây mới... với tổng kinh phí trên 203 tỷ đồng, được sửa đổi bổ sung tại Nghị quyết số 59/NQ-HĐND ngày 08/12/2023 và Nghị quyết số 48/NQ-HĐND ngày 26/9/2024 của Hội đồng nhân dân tỉnh về cải tạo, nâng cấp nghĩa trang liệt sĩ và các công trình ghi công liệt sĩ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022 - 2026 nâng tổng kinh phí thực hiện Nghị quyết là trên 225,4 tỷ đồng. Nghị quyết số 13/2023/NQ-HĐND, ngày 22/9/2023 Quy định mức hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2023 - 2025 với tổng số nhà 15.735 nhà (trong đó xây mới: 8.675 nhà; sửa chữa: 7.060 nhà), tổng kinh phí dự kiến là khoảng 407,655 tỷ đồng, trong đó bao gồm ngân sách tỉnh hỗ trợ là 120 tỷ và các nguồn huy động hợp pháp khác. Nghị quyết số 27/2024/NQ-HĐND ngày 26/9/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 13/2023/NQ-HĐND ngày 22 tháng 9 năm 2023 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định mức hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh. Nghị quyết 34/2023NQ-HĐND ngày 08/12/2023 Quy định đối tượng, mức thăm tặng quà nhân dịp Tết Nguyên đán và ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7) hằng năm trên địa bàn tỉnh Quảng Nam với tổng kinh phí hằng năm khoảng 166 tỷ đồng. Nghị quyết số 20/2023/NQ-HĐND ngày 22/9/2023 của HĐND tỉnh Quy định chính sách hỗ trợ đối với người có công với cách mạng và thân nhân người có công với cách mạng đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại Trung tâm Nuôi dưỡng, điều dưỡng người có công và các cơ sở trợ giúp xã hội công lập trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và Nghị quyết số 09/2025/NQ-HĐND ngày 12/3/2025 Quy định hỗ trợ kinh phí xây mộ liệt sĩ và mộ Bà mẹ Việt Nam anh hùng an táng ngoài nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2025 - 2027 được thực hiện trong 03 năm (từ năm 2025-2027) với tổng kinh phí thực hiện dự kiến khoảng 315 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh.
Ngoài ra, trong công tác thực hiện chi trả trợ cấp ưu đãi hàng tháng cho người có công với cách mạng và thân nhân, tỉnh Quảng Nam đã triển khai thực hiện tốt việc chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt đối với người có công và thân nhân được hưởng trợ cấp ưu đãi theo Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 25/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Triển khai thực hiện tốt Quyết định số 07/2024/QĐ-UBND ngày 03/4/2024 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Quy định Định mức kinh tế - kỹ thuật áp dụng đối với dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực người có công trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
Cùng với các chính sách của Đảng, Nhà nước, các hoạt động "Đền ơn, đáp nghĩa", chăm sóc người có công của các tầng lớp Nhân dân, các tổ chức xã hội, các cấp, các ngành, các địa phương; mặc dù trong điều kiện còn hết sức khó khăn, bằng ý chí, nghị lực của mình, nhiều thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với nước đã không ngừng phấn đấu vươn lên trong lao động sản xuất, học tập, công tác, không chỉ chăm lo cho cuộc sống gia đình mình mà còn tiếp tục có những cống hiến, đóng góp cho quê hương, đất nước, tiếp tục phát huy phẩm chất cao đẹp và nêu gương sáng để mọi người học tập, noi theo.
Phong trào đền ơn đáp nghĩa với nhiều chương trình hành động cụ thể đã trở thành phong trào cách mạng sâu rộng trong toàn xã hội. Quỹ đền ơn đáp nghĩa được sử dụng hiệu quả trong việc xây dựng, cải tạo nhà tình nghĩa, chăm sóc bố, mẹ liệt sĩ, phụng dưỡng suốt đời Mẹ Việt Nam Anh hùng, thăm hỏi tặng quà và giúp đỡ thương binh, bệnh binh, gia đình người có công với cách mạng; hỗ trợ khó khăn đột xuất cho nhiều trường hợp là người có công với cách mạng và thân nhân đang ốm đau, hoàn cảnh gia đình khó khăn. Không những chăm lo người còn sống, Sở Nội vụ đã tham mưu tỏi chức nhiều hoạt động quan tâm chăm sóc nơi an nghỉ của những người đã khuất như: xây dựng, tu sửa các nghĩa trang liệt sĩ, đài tưởng niệm, cầu siêu cho hương hồn các liệt sĩ được ấm lòng nơi chín suối… Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” đã và đang lan tỏa sâu rộng ở tất cả các cấp, các ngành, các địa phương mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần phụng dưỡng 100% Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Đến nay, hơn 98% gia đình chính sách có mức sống trung bình trở lên so với dân cư cùng địa bàn cư trú và xuất hiện nhiều tấm gương người có công làm kinh tế giỏi, giúp đỡ ngày càng nhiều đối tượng con thương binh, liệt sĩ có việc làm ổn định, đóng góp xứng đáng vào xây dựng và phát triển kinh tế xã hội. Trong công tác quản lý chi trả trợ cấp đối với người có công và thân nhân, ngành Nội vụ từ tỉnh đến huyện, thành phố; xã, phường, thị trấn cơ bản đã thực hiện kịp thời, đảm bảo đúng kỳ, đủ số và đến tận tay người được hưởng trợ cấp; công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” từng bước được thực hiện chặt chẽ, thông suốt, hiệu quả, giúp giải quyết các thủ tục, chế độ, chính sách cho người có công được nhanh chóng, tiết kiệm thời gian đi lại, không gây phiền hà đối với nhân dân; công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát kịp thời phát hiện sai sót trong thực hiện chính sách người có công luôn được các cấp, các ngành, địa phương chú trọng triển khai thực hiện thường xuyên. Bên cạnh đó, các chương trình và phong trào tình nghĩa đã và đang tiếp tục được đẩy mạnh trong toàn dân. Nhiều chương trình, phong trào được thực hiện thường xuyên, tạo được hiệu ứng, sức lan tỏa lớn. Đây cũng là nguồn động viên để những người có công với cách mạng tiếp tục sống, cống hiến cho quê hương, đất nước và mãi là niềm tự hào của người dân Quảng Nam.
Với sự quan tâm của các cấp, các ngành, phong trào đền ơn đáp nghĩa ở Quảng Nam đi vào chiều sâu và lan tỏa rộng khắp. Đời sống vật chất và tinh thần của các hộ gia đình chính sách, người có công ngày càng được cải thiện rõ rệt, có mức sống khá trở lên. Phong trào đền ơn đáp nghĩa có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, không chỉ thể hiện truyền thống dân tộc, đảm bảo an sinh xã hội mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhà./.