Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã quyết nghị sau hợp nhất, sáp nhập cả nước còn 28 tỉnh và 06 thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó, hợp nhất tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng lấy tên là thành phố Đà Nẵng, trung tâm chính trị - hành chính đặt tại thành phố Đà Nẵng hiện nay. Theo tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng trong lịch sử vốn là một nên việc hợp nhất hai địa phương là đúng, trúng về mặt thời gian và không gian, là cơ hội lịch sử; phù hợp về tính văn hóa, lịch sử; đảm bảo cho tương lai nhằm mở rộng không gian phát triển, cùng nhau tạo ra sức mạnh phát triển mới. Đặc biệt, Hội nghị cũng đã quyết nghị kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện từ ngày 01/7/2025 sau khi Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) có hiệu lực; thống nhất sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã trên phạm vi toàn quốc, bảo đảm giảm khoảng 60-70% số lượng đơn vị cấp xã hiện nay. Đây là bước đi mạnh mẽ, nhằm hướng đến bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu quả, sát dân, vì dân.
Bám sát các quan điểm, nguyên tắc, chủ trương của Đảng, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã tổ chức nhiều Hội nghị bằng hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến để phổ biến, quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII (Nghị quyết số 60-NQ/TW), các kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh và các địa phương trong tỉnh. Qua đó đã kịp thời thông tin, tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân, tạo được sự thống nhất trong hệ thống chính trị và xã hội.
Để đảm bảo công tác triển khai, chỉ đạo được thường xuyên, liên tục, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chỉ đạo Phát triển đô thị và sắp xếp đơn vị hành chính tỉnh đã ban hành hệ thống văn bản để thực hiện chủ trương sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, phân công Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, cấp ủy viên, thành viên Ban Chỉ đạo về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW đứng điểm tại các địa phương để lãnh đạo, chỉ đạo đảm bảo rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ kết quả. Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng đã thành lập Bộ phận thường trực tiếp nhận, hướng dẫn, giải đáp các nội dung liên quan đến việc sắp xếp tổ chức bộ máy của tỉnh để kịp thời tháo gỡ, giải quyết các vướng mắc, khó khăn đảm bảo quy định.
Việc xây dựng Đề án sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã, không tổ chức cấp huyện được Ban Thường vụ Tỉnh ủy thực hiện đảm bảo quy trình, thủ tục, theo đó, sau khi sắp xếp, tỉnh Quảng Nam còn 78 đơn vị hành chính cấp xã (11 phường và 67 xã), giảm 155 đơn vị hành chính cấp xã, tương ứng với giảm 66,52%. Với tinh thần thực hiện quyết liệt, khẩn trương, vừa chạy vừa xếp hàng, không để gián đoạn công việc theo sự chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, thời gian qua, cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở đã vào cuộc hoàn thành khối lượng công việc rất lớn về thực hiện hợp nhất hai tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp đảm bảo đúng trình tự, thủ tục, thời gian và tiến độ, tạo được sự đồng tình, ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong hệ thống chính trị toàn tỉnh. Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các địa phương hoàn thiện phương án nhân sự cấp ủy nhiệm kỳ 2025 - 2030 và dự kiến phân công vị trí công tác của cấp ủy viên tại các xã, phường (mới). Chỉ đạo hoàn thành việc rà soát, thống kê số liệu về tổ chức bộ máy, biên chế, số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã để bố trí về làm việc tại các xã, phường mới theo hướng chuyển 100% biên chế cấp huyện hiện có để bố trí công chức cấp xã, phường (mới) trong đó đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay được bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị cấp xã mới; Ban Thường vụ Tỉnh ủy cũng đã quyết định tăng cường 34 cán bộ, công chức cấp tỉnh về cấp xã giữ các chức vụ lãnh đạo chủ chốt đồng thời chỉ đạo các địa phương tiếp nhận, bố trí công tác cho 80 cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh có nguyện vọng về công tác ở xã, phường (mới). Các địa phương cũng đã thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã khi thực hiện tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; ngoài ra, đã phê duyệt cho nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ thôi việc theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP, Nghị định số 67/2025/NĐ-CP đối với 437 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo xây dựng phương án sắp xếp tổ chức bộ máy Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã theo cơ cấu Ban Thường trực gồm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã, phường và 4-5 Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp xã là trưởng các tổ chức chính trị - xã hội; sắp xếp, tổ chức lại Thanh tra tỉnh trên cơ sở kết thúc hoạt động của 10 Thanh tra sở, 17 Thanh tra huyện và chuyển các chức năng tương đồng về Thanh tra tỉnh đáp ứng các tiêu chí, điều kiện theo quy định.
Để đảm bảo sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài sản, trụ sở dôi dư sau sắp xếp, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo các cơ quan tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các địa phương đề xuất phương án bố trí phù hợp cho các bộ phận ở lại làm việc tại thành phố Tam Kỳ, bố trí trụ sở làm việc riêng biệt cho các khối của xã, phường (mới); chuyển đổi công năng sử dụng hoặc giao cho các tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà, địa phương quản lý, khai thác theo quy định. Một nhiệm vụ gấp khác phải hoàn thành trước thời điểm sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính hiện nay đó là công tác số hóa tài liệu lưu trữ của các cơ quan, tổ chức đang được quyết liệt chỉ đạo thực hiện theo yêu cầu của Trung ương phấn đấu cấp huyện hoàn thành trước ngày 30/6, cấp tỉnh trước ngày 15/8/2025.
Công tác tổ chức đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030 cũng được Ban Thường vụ Tỉnh ủy tập trung chỉ đạo. Đến nay, các địa phương đã hoàn thiện phương án nhân sự để đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, chỉ định ban chấp hành, ban thường vụ, các chức danh lãnh đạo chủ chốt và ủy ban kiểm tra cấp ủy nhiệm kỳ 2025 - 2030; hoàn thiện dự thảo văn kiện đại hội đảng bộ xã, phường (mới) để lấy ý kiến góp ý theo quy định.
Song song với việc lãnh đạo, chỉ đạo sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong hệ thống chính trị của tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã phối hợp chặt chẽ với Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng để xây dựng Đề án sắp xếp, hợp nhất tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng đồng thời phối hợp xây dựng phương án nhân sự cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy, ủy ban kiểm tra cấp ủy thành phố Đà Nẵng (mới) để báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư đúng thời gian quy định, phối hợp xây dựng phương án phân công cấp ủy viên, ủy viên ban thường vụ cấp ủy cấp tỉnh đảm nhiệm các chức danh lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trực thuộc sau hợp nhất, sáp nhập để đảm bảo đưa các tổ chức, cơ quan, đơn vị cấp tỉnh, cấp xã mới cùng đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025.
Bên cạnh những kết quả đạt được khá tích cực nêu trên, công tác chuẩn bị sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc đòi hỏi phải kịp thời giải quyết như: việc nắm bắt, định hướng tư tưởng cán bộ, đảng viên và Nhân dân có nơi chưa kịp thời, chưa chủ động đấu tranh với các biểu hiện thiếu đồng thuận, tâm lý e ngại, thụ động khi thực hiện các nhiệm vụ có tính chất đột phá, đổi mới lớn; trụ sở làm việc ở các cấp có nơi dôi dư, bỏ không lãng phí, có nơi lại thiếu phòng làm việc, thiếu điều kiện cần thiết để đáp ứng yêu cầu hoạt động của bộ máy mới dẫn đến khó khăn, lúng túng trong tổ chức, sắp xếp và sử dụng hiệu quả trụ sở; cơ sở pháp lý để bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức chưa đầy đủ; việc giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức còn nhiều lúng túng; số lượng tài liệu cần chỉnh lý, số hóa còn rất lớn nên việc thực hiện số hóa đảm bảo theo tiến độ yêu cầu của Trung ương rất khó khăn…
Để đảm bảo tiến độ thực hiện sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, thời gian tới cần thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm cụ thể sau:
Một là, tiếp tục lãnh đạo, cụ thể hóa kịp thời các văn bản mới ban hành của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ về sắp xếp tổ chức bộ máy. Thực hiện tốt công tác chính trị, tư tưởng, tạo sự đoàn kết, thống nhất cao trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động, sự đồng thuận trong xã hội về chủ trương, định hướng và việc tổ chức triển khai sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy.
Hai là, hoàn thiện phương án nhân sự ban chấp hành đảng bộ, ban thường vụ đảng ủy, cán bộ chủ chốt của các xã, phường (mới). Thành lập, quy định chức năng, nhiệm vụ, quy chế làm việc, biên chế của cơ quan chuyên trách tham mưu, giúp việc, đơn vị sự nghiệp của cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, cơ quan chuyên quan môn, đơn vị trực thuộc UBND cấp xã. Hướng dẫn sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp xã.
Ba là, khẩn trương hoàn thiện phương án phân bổ, bố trí cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tại các xã, phường (mới) một cách cụ thể báo cáo về Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Tập trung giải quyết đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi sắp xếp tổ chức bộ máy. Theo dõi, đôn đốc cán bộ, công chức, viên chức gương mẫu, chấp hành nghiêm kỷ cương, kỷ luật lao động, không ngồi chờ việc, đẩy việc, chờ sáp nhập.
Bốn là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết, sẵn sàng quy trình, thủ tục, tổ chức bộ máy, điều kiện làm việc để các cơ quan cấp xã sau khi sáp nhập hoạt động thông suốt, đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả, không để gián đoạn công việc, không bỏ trống địa bàn, lĩnh vực, không để ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và Nhân dân.
Năm là, chỉ đạo rà soát, lập danh mục cụ thể các nội dung cần thực hiện bàn giao theo ngành, lĩnh vực đang theo dõi giữa cấp huyện và cấp xã mới; giữa cấp huyện và các sở, ngành; giữa xã cũ và xã mới. Chỉ đạo cụ thể việc kiểm kê, kiểm soát, chuẩn bị tất toán tài khoản, tài chính, tài sản, các dự án đầu tư.
Sáu là, theo dõi, chỉ đạo việc tổ chức đại hội các tổ chức cơ sở đảng và cấp trên trực tiếp tổ chức cơ sở đảng đúng theo quy định, bảo đảm tiến độ. Thẩm định văn kiện đại hội đảng bộ các xã, phường mới nhiệm kỳ 2025 - 2030, đảm bảo việc tổ chức đại hội đối với các xã, phường mới hoàn thành trong tháng 07/2025.
Bảy là, quyết liệt triển khai số hóa tài liệu của các cơ quan, đơn vị theo đúng quy định và lộ trình đề ra. Rà soát, thống kê, lập phương án chi tiết sử dụng trụ sở, tài sản; xử lý tài sản dôi dư; phương án bố trí địa điểm làm việc cho các cơ quan, đơn vị, người lao động ở lại làm việc tại Tam Kỳ và các địa phương. Nghiên cứu ban hành các chính sách hỗ trợ về nhà ở, đi lại, điều kiện sinh hoạt… cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đi làm xa.
Tám là, chủ động phối hợp với Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng xây dựng văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Đà Nẵng (mới) nhiệm kỳ 2025 - 2030; thực hiện hợp nhất tỉnh Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng, gắn với công tác bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ lãnh đạo thuộc diện ban thường vụ cấp ủy tỉnh của hai địa phương quản lý; phối hợp chặt chẽ với Ban Tổ chức Trung ương, Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng trong việc tham mưu chỉ định Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Bí thư, Phó Bí thư Thành ủy, Ủy ban Kiểm tra, Chủ nhiệm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy đảm bảo theo các quy định của Trung ương.
Chín là, tập trung chỉ đạo các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng 02 con số trong năm 2025. Cụ thể hóa triển khai các Nghị quyết của Trung ương về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; về phát triển kinh tế tư nhân; về xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật; về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án và các nhiệm vụ về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí…
Với quyết tâm chính trị cao nhất của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, phát huy truyền thống trung dũng, kiên cường, sáng tạo của con người xứ Quảng, sự nỗ lực chung sức, đồng lòng, phấn đấu của cả hệ thống chính trị, Quảng Nam sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, chỉ tiêu nhiệm vụ đã đề ra để thực hiện thành công cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy.