Kế thừa, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh, cũng như các nghị quyết trước đây về công tác dân vận, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Đảng ta tiếp tục khẳng định: “Công tác dân vận là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên các đoàn thể nhân dân, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang. Trong đó, Đảng lãnh đạo, chính quyền tổ chức thực hiện, Mặt trận, đoàn thể làm tham mưu và nòng cốt”(3). Nghị quyết đã bổ sung, xác định rõ và làm sâu sắc thêm vai trò, trách nhiệm của tổ chức và cá nhân trong cả hệ thống chính trị về thực hiện công tác dân vận khi một lần nữa đề cập công tác dân vận là công việc của toàn Đảng, toàn bộ máy nhà nước, của Mặt trận và đoàn thể nhân dân, có sự phối hợp đồng bộ, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng; là trách nhiệm của mọi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên các đoàn thể nhân dân, cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang. Đặc biệt, Nghị quyết một lần nữa nhấn mạnh chính quyền có trách nhiệm hàng đầu đối với công tác dân vận. Bởi vì chính quyền hiện nay là chủ thể duy nhất (trong hệ thống chính trị) có chức năng quản lý toàn diện đối với các lĩnh vực đời sống xã hội. Thông qua công tác quản lý nhà nước, việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức nhà nước thường xuyên và trực tiếp tiếp xúc với nhân dân, kết quả việc giải quyết những yêu cầu hằng ngày của nhân dân. Vì vậy, đạo đức, phong cách, thái độ ứng xử của cơ quan, cán bộ, công chức chính quyền đối với nhân dân có quan hệ trực tiếp đến mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân.
Với nhận thức như trên, nhiều năm qua, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh Quảng Nam xác định thực hiện công tác dân vận là nhiệm vụ chủ yếu, trọng tâm của chính quyền các cấp, đồng thời, cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện. Trong đó, tập trung thực hiện dân vận gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị và nhiệm vụ cán bộ, công chức, viên chức; nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, chính quyền các cấp trên địa bàn tỉnh; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, xây dựng các quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công sở, tác phong làm việc, quy tắc ứng xử của cán bộ công chức, viên chức; tổ chức các trong trào thi đua yêu nước, phong trào thi đua “Dân vận khéo”; thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư, tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc, liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện chương trình phối hợp giữa chính quyền các cấp với Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trong giám sát và phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh.
Xác định mọi hoạt động của chính quyền là để phục vụ lợi ích của nhân dân, những năm qua, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và hội đồng nhân dân các cấp tiếp tục phát huy dân chủ trong tiếp xúc cử tri, tập hợp ý kiến, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để phản ánh tại các kỳ họp và yêu cầu các cơ quan chức năng có trách nhiệm giải quyết, tạo sự đồng thuật trong nhân dân; chú trọng giám sát những nội dung liên quan đến quyền lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; thực hiện tốt công tác phán biện trước khi ban hành văn bản liên quan chính sách an sinh xã hội. Chú trọng tổ chức các hoạt động tiếp xúc, đối thoại với cử tri về nhiều vấn đề nhạy cảm và phức tạp nảy sinh trong đời sống xã hội, nhất là ở cơ sở.
Công tác cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính được quan tâm thực hiện. Năm 2017, UBND tỉnh đã thành lập và đưa vào hoạt động trung tâm Hành chính công và Xúc tiến đầu tư tỉnh, trở thành đầu mối hướng dẫn, tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, trả kết quả cho người dân, doanh nghiệp theo hướng một cửa; các trung tâm hành chính công của thành phố Tam Kỳ, Hội An, thị xã Điện Bàn cũng được thành lập, đi vào hoạt động có hiệu quả trong những năm gần đây. Các sở, ngành của tỉnh, UBND các cấp đã tiến hành rà soát, loại bỏ những quy định, những văn bản quy phạm pháp luật không còn phù hợp, nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính, tạo bước chuyển biến trong mối quan hệ giữa cơ quan hành chính, tạo bước chuyển biến trong mối quan hệ giữa cơ quan hành chính với nhân dân, doanh nghiệp theo hướng phục vụ ngày càng tốt hơn; Đến nay, có 100% cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, 100% huyện, thị xã, thành phố và 87,29% (213/244) xã, phường, thị trấn thực hiện cơ chế “một cửa”. Tập trung nâng cao Chỉ số cải cách hành chính (PAR INDEX), Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công (PAPI), chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Trong ba năm gần đây, chỉ số PCI được cải thiện đáng kể, đứng thứ 07/63 tỉnh, thành phố cả nước. Ngoài ra, tỉnh cũng đã thành lập Trụ sở tiếp công dân; chỉ đạo các cơ quan nhà nước thực hiện việc tiếp công dân định kỳ, đột xuất theo quy định tại Luật Tiếp công dân; công khai lịch, địa điểm tiếp công dân định kỳ tạo điều kiện thuận lợi để dân biết, thực hiện.
Việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở được thực hiện tốt; phân công lãnh đạo UBND, các ngành liên quan tham gia ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở cùng cấp; đẩy mạnh thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ quan, đơn vị, xã phường, thị trấn, nhất là lĩnh vực có mối quan hệ trực tiếp đến nhân dân; thực hiện công khai, minh bạch trong hoạt động quản lý, điều hành. Các cơ quan nhà nước định kỳ và thường xuyên tổ chức các buổi đối thoại trực tiếp với nhân dân để tháo gỡ vướng mắc, giải quyết bức xúc trong nhân dân liên quan đến lĩnh vực đất đai, phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, xây dựng nông thôn mới, chế độ chính sách đối với người có công với đất nước… Đến thời điểm này, đã có 18 sở, ban ngành trực thuộc UBND tỉnh đã thành lập ban chỉ đạo thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. UBND cấp huyện và cấp xã thường xuyên phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp tổ chức các “Diễn đàn nhân dân”góp ý xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, xây dựng lực lượng công an nhân dân, đội ngũ cán bộ y tế, kiểm lâm, địa chính, tư pháp, đánh giá sự hài lòng của nhân dân trong việc công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới…
Ngoài ra, các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh cũng xây dựng kế hoạch và thực hiện công tác dân vận, thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở hằng năm; thành lập tổ công tác dân vận trong cơ quan, đơn vị; thường xuyên đối thoại trực tiếp giữa đảng ủy, lãnh đạo với cán bộ, chiến sĩ, đơn vị; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng biên giới, hải đảo; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, phong trào “Dân vận khéo”, “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia”… Tham gia thực hiện nhiệm vụ xây dựng hệ thống chính trị cơ sở; tiếp tục thực hiện chủ trương tăng cường cán bộ Biên phòng làm phó bí thư đảng ủy, phó chủ tịch UBND các xã vùng biên giới; tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai đảm bảo đời sống cho nhân dân.
Những năm qua, nhờ thực hiện tốt công tác dân vận của chính quyền, trong đó, tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả những bức xúc chính đáng của nhân dân; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về cơ chế cho doanh nghiệp, đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư nên kinh tế của tỉnh có bước phát triển khá. Cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực, khu vực nông - lâm - thuỷ sản chiếm 12,6%, khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm 33,9%, thương mại - dịch vụ 34,6%, thuế sản phẩm trừ nợ cấp sản phẩm 12,6%. Toàn tỉnh hiện có 98 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 02 huyện, thị xã đạt hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (thị xã Điện Bàn, huyện Phú Ninh), tỉnh Quảng Nam vinh dự được chủ tịch nước tặng thưởng huân chương lao động hạng nhất phong trào thi đua “Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới”; thu nhập bình quân đầu người đạt 66,3 triệu đồng/người, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 24,2% (2010) đến nay còn 6,06% (25.650 hộ). Công tác văn hóa, giáo dục, y tế đền ơn, đáp nghĩa và bảo trợ xã hội được thực hiện tốt; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao; tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội luôn được đảm bảo. Kết quả lớn nhất mà tỉnh Quảng Nam đạt được trong thời gian qua là từ một tỉnh nghèo gần nhất nước (khi chia tách năm 1997) thì đến nay đã vươn lên trở thành tỉnh khá của cả nước, từ một tỉnh nhận viện trợ ngân sách từ Trung ương thì hiện tại tỉnh đã tự chủ được ngân sách (năm 2019 tổng thu ngân sách đạt 23.278 tỷ đồng) và là 01 trong 10 tỉnh có ngân sách điều tiết về Trung ương. Những kết quả mà tỉnh đạt được trong thời gian qua đã và đang tạo tiền đề để tỉnh hoạch định các chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong 5 năm tới.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được cũng cần thắng thẳn nhìn nhận công tác dân vận chính quyền trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Đó là việc triển khai thực hiện công tác dân vận chính quyền và quy chế công tác dân vận của hệ thống chính trị ở một số cơ quan nhà nước chưa được quan tâm đúng mức; một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức nhận thức chưa đầy đủ về chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về công tác dân vận, còn xem nhẹ công tác dân vận của chính quyền; ý thức của một số cán bộ, công chức trong thực hiện kỷ luật, kỷ cương hành chính, thực hiện quy tắc ứng xử khi thực thi công vụ chưa cao. Việc tiếp nhận, xử lý góp ý, phản ánh của chính quyền các cấp có nơi còn chưa kịp thời, thông báo kết quả xử lý góp ý, kiến nghị cho người dân, tổ chức còn chậm. Công tác nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân có lúc, có nơi chưa thường xuyên, kịp thời. Sự phối hợp hoạt động của chính quyền với MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội cùng cấp ở một số địa phương chậm đổi mới, chưa thực sự gắn kết chặt chẽ.
Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác dân vận của chính quyền ở tỉnh Quảng Nam trong thời gian đến đòi hỏi cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Nhưng trước hết, cần đặt trọng tâm là tập trung nâng cao nhận thức cho cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền và của mỗi cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, nhất là bộ phận thường xuyên giải quyết công việc hành chính liên quan đến lợi ích chính đáng của nhân dân và doanh nghiệp. Kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả, hiệu lực của bộ máy chính quyền, các cơ quan nhà nước gắn với thực hiện tinh giản biên chế, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thực hiện nghiêm các quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công sở, tác phong làm việc, quy tắc ứng xử trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính, nhất là cải cách thủ tục hành chính ở những lĩnh vực liên quan đến phục vụ người dân; coi trọng đối thoại, giải quyết hiệu quả, kịp thời những bức xúc chính đáng của nhân dân và những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.
Công tác dân vận là nhiệm vụ chiến lược của mọi thời kỳ cách mạng, là một trong những nhiệm vụ có tính quyết định đối với sự thành bại của cách mạng nói chung và sự phát triển của mỗi địa phương, đơn vị, cơ quan nói riêng. Với những kết quả đạt được trong thời gian qua, cùng với việc đã và đang thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của chính quyền các cấp, công tác dân vận của chính quyền ở tỉnh Quảng Nam sẽ còn đạt được nhiều kết quả hơn nữa trong thời gian đến, góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi các mục tiêu do Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Nam lần thứ XXI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đề ra./.
----------------------------------------
(1): Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, t.6. tr.234
(2): Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6,tr.232-233
(3): Đảng Cộng sản Việt Nam: Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XI, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2013, tr.41.